राष्ट्रपतिद्वारा स्वास्थ्यकर्मीमाथि हातपात गर्नेलाई बिनाधरौटी थुनामा राख्ने अध्यादेश जारी

काठमाडौं । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीद्वारा स्वास्थ्यकर्मीमाथि हातपत गर्नेलाई बिनाधरौटी थुनामा राखेर मुद्दा चलाउन सक्ने अध्यादेश जारी भएको छ । उनले आज स्वास्थ्यकर्मी तथा स्वास्थ्य संस्थाको सुरक्षासम्बन्धी (पहिलो संशोधन) अध्यादेश, २०७९ जारी गरेकी हुन् ।

नेपाल चिकित्सक संघका अध्यक्ष डा. कार्की, प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयका चिकित्सक शैल रुपाखेती, प्रधानमन्त्री शेर बहादुर देउवाका स्वास्थ्य सल्लाहकार आरपी बिच्छा लगायतको पहलमा मन्त्रिपरिषद्ले उक्त अध्यादेश जारी गर्न राष्ट्रपति समक्ष सिफारिस गरेको थियो । झन्डै एक हप्तापछि राष्ट्रपति भण्डारीद्वारा उक्त अध्यादेश जारी भएको हो ।

स्वास्थ्यकर्मी तथा स्वास्थ्य संस्थाको सुरक्षासम्बन्धी (पहिलो संशोधन) अध्यादेश, २०७९ सँगै औषधि (तेस्रो संशोधन) अध्यादेश, २०७९ पनि राष्ट्रपति भण्डारीले आजै जारी गरेकी हुन् । नेपालको संविधानको धारा ११४ को उपधारा (१) बमोजिम नेपाल सरकार, मन्त्रिपरिषद्को सिफारिसमा उक्त अध्यादेश जारी गरिएको राष्ट्रपति कार्यालयले जनाएको छ।

राष्ट्रपतिबाट स्वास्थ्यकर्मी तथा स्वास्थ्य संस्थाको सुरक्षासम्बन्धी (पहिलो संशोधन) अध्यादेश जारी भएपछि स्वास्थ्यकर्मीमाथि हातपात गर्नेलाई बिनाधरौटी पुर्पक्षमा राख्न बाटो खुला भएको छ ।

स्वास्थ्यकर्मी तथा स्वास्थ्य संस्थाको सुरक्षासम्बन्धी ऐन २०६६ लाई संशोधन गर्न बनेको अध्यादेश ल्याउन नेपाल चिकित्सक संघका अध्यक्ष डा. लोचन कार्की, महासचिव डा. बद्री रिजाललगायत चिकित्सक संघका पदाधिकारी निरन्तर लागेका थिए । उनीहरुको प्रयासमा प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयका चिकित्सक डा. शैल रुपाखेती र प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाका स्वास्थ्य विज्ञ सल्लाहकार डा आरपी बिच्छाको साथ रहेपछि संघका अध्यक्ष डा. कार्कीसहितका पदाधिकारी अध्यादेश जारी गराउन सफलता प्राप्त गरेेका छन् ।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको पालामा ल्याएको अध्यादेशमा अस्पतालमा आगजनी गरेको अवस्थामा मात्र बिनाधरौटी पुर्पक्षमा पठाउने व्यवस्था थियो । शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री भएपछि त्यसलाई संशोधन गर्दै स्वास्थ्य संस्था र स्वास्थ्यकर्मीमाथि हातपात गर्नेलाई पनि बिनाधरौटी पुर्पक्षमा राख्ने व्यवस्थासहितको विधेयक सदनमा पेश गर्ने तयारी थियो । तर, एमालेको अवरोध र अन्य कारणले गर्दा सदन स्थगित भएपछि थप व्यवस्थासहित सरकारले स्वास्थ्यकर्मी तथा स्वास्थ्य संस्थाको सुरक्षासम्बन्धी अध्यादेश ल्याएको हो ।

पहिलाको अध्यादेशमा स्वास्थ्य संस्थामा आगजानी गर्नेको हकमा मात्र बिनाधरौटी पुर्पक्षमा पठाउने व्यवस्था रहेको थियो । अहिलेको अध्यादेशमा स्वास्थ्यकर्मी वा स्वास्थ्य संस्थामा कार्यरत कर्मचारीलाई कुटपिट गर्न वा शारीरिक रुपमा चोट पुर्‍याउने, स्वास्थ्य संस्थामा तोडफोड वा अन्य कुनै कार्य गरी हानी नोक्सानी पुर्‍याउने, स्वास्थ्यकर्मी वा स्वास्थ्य संस्थामा कार्यरत कर्मचारीलाई हातपात गर्ने कुनै किसिमको धम्की दिने, गाली गलौज गर्ने वा अभद्र वा अपमानजनक व्यवहार गर्नेलाई पनि बिनाधरौटी पुर्पक्षमा पठाउने व्यवस्था राखिएको छ ।

पहिला यी कसूरमा सजायको एकरूपता गर्नुपर्ने माग सम्बोधन नभएको बताउँदै चिकित्सक संघका अध्यक्ष डा. कार्कीले अहिले आउन लागेको अध्यादेशले यी कसूरमा एउटै सजाय हुने व्यवस्था राखिएको बताए । नेपालको मेडिकल क्षेत्रका लागि यो कानुन ठूलो उपलब्धि हो । यसको मुख्य श्रेय डा. लोचन कार्कीलाई दिनुपर्ने नेपाल चिकित्सक संघका अधिकारीहरू बताउँछन् ।