‘माफिया’को स्वार्थमा करोडौंको टेन्डर, विशाल पण्डित भन्छन्, ‘६ महिनादेखि कराउँदा बल्ल खोलिदिए’,

काठमाडौं । मुलुक आर्थिक संकट फस्न लागिरहेको अवस्थामा स्वास्थ्य मन्त्रालयले दातृ निकायसँग चन्दा मागेर एक व्यापारीलाई खुसी बनाउन मेडिकल उपकरण खरिदको जिम्मा दिन लागेको छ । सरकारी रकमबाट खरिद गर्दा विभिन्न समस्या देखिने भएपछि मन्त्रालय र विभागले विश्व वैङ्कसँग रकम मागेर व्यापारी खुसी बनाउँन लागेकाे हो ।

तत्कालीन स्वास्थ्यमन्त्री विरोध खतिवडाले विश्व वैङ्कसँग उपकरण खरिद गर्न भन्दै ३६ करोड रुपैयाँ मागेर विभागमा पठाएका थिए । तर, स्वास्थ्य मन्त्रालयलाई के खरिद हुँदैछ भन्ने विषयमा जानकारी थिएन ।

खतिवडा स्वास्थ्यमन्त्रीबाट हटेपछि उनको ठाउँमा तत्कालीन राज्यमन्त्री भवानी खापुङ आएका छन् । अरुले मिलाएको सेटिङको दोष खापुङले खेप्नुपर्ने अवस्था आएको छ । स्वास्थ्य सेवा विभागका अनुसार ३६ करोडमध्ये १९ करोडका सात वटा इन्टीग्रेटेड वेस्ट हस्पिटल म्यानेजमेन्ट सिष्टम खरिद गर्न लागिएको छ । उक्त खरिद हस्पिटेकलाइ दिने गरि कागजपत्र तयार पारिएको बुझिएको छ ।

 दातासँग चन्दा मागेर १९ करोडको सातवटा इन्टीग्रेटेड वेस्ट हस्पिटल म्यानेजमेन्ट सिष्टम खरिद गर्ने ठेक्का सुनिश्चित गर्दिएको हो ।

अझै तीनदिन टेन्डर हाल्ने समय बाँकी रहेको छ । यसबीचमा स्वास्थ्य लाइभलाई प्राप्त डकुमेन्टमा इन्टीग्रेटेड वेस्ट हस्पिटल म्यानेजमेन्ट सिष्टम खरिदका लागि स्पेसिफिकेसनमा हस्पिटेक प्रा.लिलाई मात्र मिल्ने बनाइएको छ । यो कुरा स्वयं विशाल पण्डितले पनि स्वीकार गरेका छन् । उनले भनेका छन् ‘६ महिनादेखि कराउँदा कराउदा बल्ल एउटा काम दिन लागेका छन् । त्यो पनि मेरो रिस गर्नेहरु बिरोध जनाउन थालेका छन् ।’,

केही वर्ष अगाडि पनि पण्डितले विभिन्न अस्पतालका लागि उक्त उपकरण ल्याएका थिए । सार्वजनिक खरिद कानुन अनुसार निश्चित सप्लायर्सलाई मिल्ने गरी स्पेसिफिकेसन्स बनाउन मिल्दैन । त्यो खरिद मिलेमतो र भ्रष्टाचार हो ।

स्वास्थ्य सेवा विभाग व्यवस्थापन महाशाखाका प्रमुख डा . रुद्र मरासिनीले पनि नयाँ स्पेक नबनाएको विषय स्वीकार गरेका छन् । ‘ हामीले नयाँ स्पेक बनाएनौं । स्पेक बैंकबाट निकालेर प्रस्तुत गरिएको हो’, निर्देशक मरासिनीले भने, ‘उक्त स्पेक विशाल पण्डितलाई मात्रै मिल्ने खालको भन्न गुनासाहरु आएका छन् । यस विषयमा टेन्डर हाल्ने समय सकिएपछि हामीले अध्ययन गर्नेछौं ।’,

व्यवस्थापन महाशाखा २२ जेठमा सार्वजनिक सूचना जारी गरेको थियो । सात वटा इन्टीग्रेटेड वेस्ट हस्पिटल म्यानेजमेन्ट सिष्टमसँगै १५ वटा १५० लिटरका अटोक्लेप मेसिन, ७५ लिटर क्षमताको १८५ वटा गरी जम्मा ७ करोड ६३ लाख ४३ हजार ३ सय ३३ रुपैयाँको अटोक्लेप मेसिन पनि खरिद गर्न लागिएको छ । उक्त अटोक्लेप मेसिनमा भने लक लगाइएको छैन । यो मेसिन भने पण्डितले ल्याउने हैनन् ।

टेन्डरको म्याद बाँकी हुँदै उजुरी पर्न सुरु

इन्टीग्रेटेड वेस्ट हस्पिटल म्यानेजमेन्ट सिष्टम टेण्डर प्रक्रियामा एकमात्रै कम्पनीलाई दिने गरी टेक्निकल स्पेसिफिकेसन बनाएपछि अन्य कम्पनीहरु बिरोधमा देखिएका छन् । उक्त उपकरण पण्डितले बर्टिनबाट ल्याउन लागेका हुन् ।

इन्टीग्रेटेड वेस्ट हस्पिटल म्यानेजमेन्ट सिष्टम खरिदका लागि तयार पारिएको स्पेसिफिकेसन फ्रान्सको बर्टिन कम्पनीसँग मात्रै मिल्छ । बर्टिन फ्रान्सको कम्पनी हो । यसको नेपाली डिलर विशाल पण्डितको हस्पिटेक हो । व्यवस्थापन महाशाखाले सुनुवाई नगरेको भन्दैं सेन्ट्रल बिज्नेस लिङ्क प्रलिले स्वास्थ्यमन्त्री भवानीप्रसाद खापुङको ध्यानाकर्षण गराएको छ ।

सिभिल अस्पतालमा यही मेसिन पण्डितले १ करोड ८६ लाखमा ल्याइएका थिए । सिभिलमा सोही प्रकृतिको अर्को मेसिन पनि १ करोड ८० लाखमा खरिद गरिएको छ । तर, विभागले हाल खरिद गर्न लागेको ७ वटा मेसिनको दाम १९ करोड रहेको छ ।

स्रोतका अनुसार ५ वटा २० केजीका र २ वटा ५० केजी क्षमताको खरिद गर्न लागिएको हो । उही मेसिनको दाम करोडौं फरक परेको छ । पण्डितले विगतमा खरिद गरेकै स्पेकका आधारमा अहिले टेण्डर खुलाइएको हो ।

अधिकारीहरु भन्छन् , ‘कम्तिमा पनि सात करोड रुपैयाँ घोटाला हुन लागेको छ । पुरानो टेक्नोलोजी भएकाले यसको अहिले खासै प्रयोग हुँदैन।’, अटोमेटिक सिस्टमवाल उपकरण विश्वमा आएका छन् । तर, नेपालमा व्यापारी खुसी बनाउँनकै लागि सेवालाई पाखा लगाइएको छ । मुलुकको आवश्यकताभन्दा पनि व्यापारीको स्वार्थलाई प्राथमिकतामा राखेर उकरण खरिद गर्न स्वास्थ्य मन्त्रालय अग्रसर देखिन्छ ।

के भन्छन् व्यापारी विशाल पण्डित ?

नेपालमा अहिलेसम्म सोलिड वेस्ट म्यानेजमेन्टमा जतिपनि उपकरणहरु प्रयोग भएका छन्, हाम्रा मेसिनहरु ११ वटा रहेका छन् । बाँकी अन्य कम्पनीका ११ वटा रहेका छन् । हाम्रो सबै चलिरहेका छन् । तर, अरुका तीनवटा पनि संचालनमा छैनन् ।

आजभन्दा तीन वर्ष अगाडि विश्व बैंकको टोलीले अनुसन्धान गरेर यो प्रविधि उचित ठानेर सुरु गरेको हो । अहिले स्वास्थ्य सेवा विभागले किन्न खोजेको ३८ करोडको मेसिन हो । यसमध्ये हाम्रो टेक्नोलोजी किन्न लागेको जम्मा १९ करोडको हो ।