बाम गठबन्धनको स्वास्थ्य एजेन्डा घोषणापत्रमै सीमित

काठमाडौं ।  निर्वाचन आयोगले प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा निर्वाचनको उम्मेदवारी दर्ता गर्ने दिन भोलिलाई तोकेको छ । दलहरुले प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा सदस्यको उम्मेदवार छान्ने काम काम गरिरहेका छन् ।

नेपका एमालेले अधिकांश उम्मेदवार टुंग्याएको छ । यता सत्ता गठबन्धनमा रहेका नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्र, नेपका एकीकृत समाजवादी भने सिट बाँडफाँडमै अल्मलिएका छन् । सम्भवत: आजै सिट बाँडफाँड टुंगो लगाएर आफ्नो भागमा परेको क्षेत्रमा उम्मेदवार चयन गर्ने छन् ।

२०७४ प्रतिनिधिसभा तथा प्रदेशसभा निर्वाचनमा बाम गाबन्धनको नाममा एकै ठाउँमा उभिएका नेकपा (एमाले) र नेकपा (माओवादी केन्द्र) अहिले फरक मोर्चामा रहेका छन् । एमाले राप्रपा र जनता समाजवादी पार्टी बोकेर हिँडेको छ भने माओवादी कांग्रेससँग टाँसिन पुगेको छ ।  उनीहरू जसरी अलग मोर्चामा पुगेका छन् त्यसरी नै नेकपा (एमाले) र नेकपा (माओवादी केन्द्र)को संयुक्त निर्वाचन घोषणापत्र अलपत्र परेको पाइन्छ ।  घोषणा पत्रमा प्रतिबद्धता गरिएका अधिकांश कुराहरू पूरा हुन सकेको देखिँदैन ।

स्वास्थ्य लाइभले अघिल्लो निर्वाचनमा राजनीतिक दलले घोषणापत्र उल्लेख गरेका विषयहरुलाई स्मरण गराउने जमर्को गरेको छ । यो काम निरन्तर जारी रहने छ । प्रमुख राजनीतिक दलको घोषणापत्रमा समेटिएका स्वास्थ्य सम्बन्धी विषयहरुलाई प्रस्तुत गर्ने अभियान अन्तर्गत आज बाम गठबन्धनको घोषणापत्र रहेका कुराहरू समेट्ने प्रयास गरेका छौं ।

यस्तो थियो बाम गठबन्धनको घोषणापत्र स्वास्थ्य

सबै नागरिकलाई सुलभ स्वास्थ्य सेवा

#स्वास्थ्य सम्बन्धी मौलिक हकको कार्यान्वयन सुनिश्चित गरिनेछ । स्वास्थ्यमा उल्लेख्य मात्रामा लगानी बृद्धि गरिनेछ । प्रति २५ हजार नागरिकका लागि ७ चिकित्सक र ६० शैया पु¥याइने छ ।

#सबै नागरिकलाई अनिवार्य स्वास्थ्य वीमामा आबद्ध गरिने छ । गरिबीको रेखामुनि रहेका जनताको लागि बीमा रकमको ५० प्रतिशत सरकारले भुक्तानी गरिदिने छ । १५ बर्ष मुनिका बालबालिका र ६५ बर्षमाथिका जेष्ठ नागरिकलाई निशुल्क स्वास्थ्य सेवा उपलव्ध गराइने छ ।

# हरेक गाउँपालिकाको केन्द्रमा कम्तीमा २५ तथा नगरपालिकाको केन्द्रमा ५० शैयाका सुविधासम्पन्न अस्पताल सञ्चालन गरिने छ । प्रत्येक वडामा आवश्यक दक्ष जनशक्ति, औषधी, उपकरण, प्रविधि र स्वास्थ्यकर्मी सहितका स्वास्थ्य चौकी र घुम्ती स्वास्थ्य सेवा सञ्चालन गरिने छ ।

# एलोप्याथिक, आयुर्वेदिक, होमियोप्याथिक, युनानी, अकुपञ्चर, आम्ची, प्राकृतिक र परम्परागत स्वास्थ्य सेवा लगायत वैकल्पिक उपचार पद्धतिलाई एकीकृत र समन्वयात्मक रुपमा सेवामा ल्याइने छ । नेपालमा पाइने जडिबुटी तथा औषधीजन्य पदार्थको सम्बद्र्धन गरी औषधि उत्पादन गरिने छ ।

# खोप, स्वास्थ्य सेवा र पोषणयुक्त खानाको पर्याप्त उपलब्धता तथा स्याहारसम्भारबाट बालमृत्यु दर शून्यमा पु¥याइने छ ।

# उच्च रक्तचाप, मुटु रोग, मधुमेह, मृगौला रोग, दमखोकी, क्यान्सर आदि घातक रोगहरूको औषधी, रक्त परीक्षण र स्वास्थ्य जाँच निःशुल्क रूपमा उपलब्ध गराइने छ । मृगौला रोगीका लागि डाईलाईसिस तथा प्रत्यारोपण सेवा निःशुल्क गरिने छ । मानसिक रोग, डेंगु, चिकनगुनिया, मलेरिया, कालाजार, हात्तीपाइले, टिबी, निमोनिया, टाईफाइड, झाडापखाला तथा सिक्कल सेल एनिमिया जस्ता रोगको प्रभावकारी रोकथाम र नियन्त्रण गरिने छ ।

# अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई स्थानीय अस्पतालबाट निःशुल्क स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराइने छ ।

# विकट गाउँहरूको लागि एयर एम्बुलेन्सको व्यवस्था गरिनेछ । आकस्मिक दुर्घटना, प्राकृतिक प्रकोप र विपद्बाट हुने घाइतेहरुको सम्पूर्ण उपचार निःशुल्क गरिने छ ।

# प्रत्येक प्रदेश सदरमुकाममा सुविधासम्पन्न एक हजार शैयाको अस्पताल स्थापना गरिने छ । सो अस्पतालसंगै साधन र स्रोतले सम्पन्न छुट्टै डायोग्नोशिस केन्द्र स्थापना गरिने छ । त्यसैगरी ट्रमा सेन्टर, अप्रेशन थेटर, आइसी यु सेन्टर तथा भेन्टीलेटर सेन्टरहरु स्थापना गरिने छ । यी सबै स्वास्थ्य केन्द्रहरुमा अत्याधुनिक प्रविधि जडान गरिने छ । स्वास्थ्य सेवाका लागि लामो समय पर्खन पर्ने अवस्था अन्त्य गरिने छ ।

# सरकारी अस्पतालमा काम गर्ने चिकित्सक तथा स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई अहिले कायम तलबमानमा दुई गुणा बढि तलब र भत्ताको व्यवस्था गर्नुका साथै ओभर टाइम भत्ताको व्यवस्था पनि गरिने छ । सरकारी अस्पतालमा कार्यरत चिकित्सक, नर्स र अन्य स्वास्थ्यकर्मीहरुले नीजि क्षेत्रमा काम गर्न नपाउने व्यवस्था कडाइका साथ लागु गरिने छ ।

# सुर्तीजन्य पदार्थमा नियन्त्रण गर्नुका साथै मदिरा उत्पादन र विक्री वितरणलाई प्रभावकारी रुपमा नियमन गरिने छ ।

# प्रत्येक घरमा अनिवार्य शौचालय र धुँवारहित चुलोको व्यवस्था गरिने छ । धुँवा, धुलो र रसायनको उचित व्यवस्थापनका लागि मापदण्ड निर्धारण गरिने छ ।

# किशोर–किशोरीहरूको यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्यसम्बन्धी कार्यक्रम संचालन गरिने छ । व्यायाम, योग र मनोरञ्जनलाई जीवनशैलीको अङ्ग बनाइने छ ।

# स्वास्थ्य सम्बन्धी खोज तथा अनुसन्धानलाई प्रोत्साहन गरिने छ । स्वास्थ्य शिक्षालाई नाफा कमाउने माध्यम बनाउन निरुत्साहित गरिने छ ।